Większość z nas planując wyprawę w wysokie góry, pamięta o tym, by odpowiednio przygotować swój organizm do tego rodzaju wysiłku. Na dwa miesiące przed ekspedycją zaczynamy więc pracować nad kondycją, by zwiększyć swoją wydolność i wytrzymałość. Wszyscy lubiący wyzwania i adrenalinę za sprawą zdobywania górskich szczytów, niezależnie od stopnia przygotowania i wytrenowania, muszą niestety liczyć się z ryzykiem pojawienia się nieprzyjemnych dolegliwości związanych z chorobą wysokościową. Przebywając na dużych wysokościach jesteśmy bowiem narażeni na spadek ciśnienia atmosferycznego, co powoduje wdychanie, a co za tym idzie dostarczanie do mózgu i mięśni niewystarczającej ilości tlenu. Jakie są podstawowe przyczyny i objawy choroby wysokościowej oraz skuteczne sposoby jej przeciwdziałania?
Co wywołuje chorobę wysokościową
Schorzenie nazywane zamiennie chorobą d’Acosty lub AMS (z ang. acute mountain sickness) jest bardzo powszechnie spotykaną przypadłością u ludzi wspinających się po górach. Nie jest to jednak konkretna dolegliwość – specjaliści kwalifikują ją raczej jako zespół chorobowy, występujący u wspinaczy na wysokościach przekraczających 2,5 tys. m n.p.m., choć u osób wyjątkowo wrażliwych pierwsze symptomy mogą pojawić się już na wysokości 1,5 tys. m n. p. m. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest brak zdolności adaptacji organizmu do specyficznych warunków panujących w górach. Winę ponosi rozrzedzenie atmosfery, które dla nieprzyzwyczajonych może być wyjątkowo dotkliwe. Nieodpowiednia dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka ilość tlenu wywołuje bowiem szereg nieprzyjemnych i nierzadko bardzo groźnych objawów.
Symptomy, których nie wolno lekceważyć
Kłopoty z koncentracją, przypominaniem i refleksem, ogólne zmęczenie oraz pogorszenie spostrzegawczości – oto pierwsze symptomy choroby wysokościowej, które powinny stanowić dla nas ostrzeżenie, iż nasz ośrodkowy układ nerwowy nie pracuje tak jak powinien. Następnie wzrasta tętno i ciśnienie krwi, co jest swego rodzaju reakcją obronną organizmu. Kolejnym stadium choroby jest osłabienie serca, które może spowodować utratę przytomności. Łagodnemu jej przebiegowi towarzyszą zwykle nudności, zawroty głowy, wymioty oraz problemy z koordynacją. Ostry stan choroby wysokogórskiej objawia się obrzękiem płuc oraz mózgu, co w przypadku braku podania odpowiednich leków oraz zapewnienia choremu transportu do niżej położonego miejsca, może spowodować wystąpienie drgawek, śpiączki, a nawet doprowadzić do zgonu.
Jak zapobiegać
Planując wycieczkę po górach, pamiętajmy o żelaznej zasadzie: konieczna jest aklimatyzacja organizmu, która pomoże nam przystosować się do nienaturalnych warunków, a co za tym idzie uniknąć niebezpiecznych powikłań choroby wysokościowej. Co zatem należy zrobić? Przede wszystkim zadbać o odpowiedni plan ekspedycji, a więc rozłożenie wycieczki w czasie w taki sposób, aby nasz organizm był w stanie stopniowo przyzwyczajać się do niesprzyjających warunków. Powinniśmy również pić dużo wody oraz spożywać wysokokaloryczne produkty, bogate w węglowodany złożone, które dodadzą nam energii i wzmocnią ogólną wytrzymałość. To zaś, czego zdecydowanie powinniśmy unikać to alkohol i papierosy, których palenie zwiększa ryzyko pojawienia się problemów z oddychaniem. Pamiętajmy również o stałym obserwowaniu swojego organizmu i nie lekceważeniu pierwszych symptomów.
- Źródła:
• Choroba wysokościowa, wikipedia.org
• Altitude Sickness – Topic Overview, webmd.com
• Choroba wysokościowa, 121doc.com/pl
• Choroba wysokościowa, portal.abczdrowie.pl
